ស្ថានភាពនៅខេត្តបាត់ដំបងពេលនេះកំពុងតែជ្រួលច្របល់ដោយសារ ក្រោយយោធាថៃឈ្លានពានបានរំលោភមកកាន់តែជ្រៅចូលមកដែនអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជាដល់ស្រុកបាណន់ ហើយដែលអាចនិយាយបានថាកាន់តែខិតចូលទៅកាន់សភាវៈសង្រ្គាមមែនទែនហើយ។
ពាក់ព័ន្ធនឹងសកម្មភាពរំលោទបំពានរបស់យោធាថៃអតីតអ្នកសារព័ត៌មានជើងចាស់ លោក ម៉ៅ វុត្ថា បានលើកឡើងថា ដោយសារលទ្ធភាពរបស់យើងមិនអាចទប់ទល់ជាមួយនឹងអាវុធទំនើបរបស់សៀមបាន ជាពិសេសគឺយន្តហោះប្រយុទ្ធ F16 Grippen & T-50TH ឬ ដូច្នេះហើយ លោកសូមជូននូវសេចក្តីណែនាំមួយ ទាក់ទងនឹងវិធីសាស្រ្តការពារខ្លួន។ អ្វីដែលសំខាន់ជាងគេ និងដំបូងបំផុតគឺ តាំងសតិ កុំជ្រួលច្របល់។ ការថែរក្សា សុវត្ថិភាពផ្លូវចិត្ត ក្នុងកំឡុងពេលមានអាសន្ន ឬការវាយប្រហារតាមអាកាស គឺមានសារៈសំខាន់មិនចាញ់សុវត្ថិភាពរាងកាយឡើយ។ ការរក្សាស្មារតីឱ្យនឹងធឹង ជួយឱ្យអ្នកអាចធ្វើការសម្រេចចិត្តបានត្រឹមត្រូវ និងជួយដល់មនុស្សជុំវិញខ្លួនបាន។
លោក ម៉ៅ វុត្ថា សង្កត់ធ្ងន់ថា ការរស់រានមានជីវិតពីការវាយប្រហារតាមអាកាសដោយយន្តហោះចម្បាំង ទាមទារឱ្យមានការសម្រេចចិត្តឆាប់រហ័សបំផុត ព្រោះយន្តហោះទាំងនេះមានល្បឿនលឿនជាងសំឡេង។ ខាងក្រោមនេះគឺជាការណែនាំអំពីរបៀបការពារខ្លួន និងស្វែងរកសុវត្ថិភាព៖
១. សកម្មភាពបន្ទាន់៖ រយៈពេល ៥ វិនាទីដំបូង
ប្រសិនបើអ្នកឮសំឡេងផ្ទុះ ឬសំឡេងយន្តហោះយ៉ាងខ្លាំង កុំព្យាយាមងើបមើល។ ត្រូវអនុវត្តដូចខាងក្រោម៖
• ដេកផ្កាប់មុខទៅដី៖ ក្រាបខ្លួនឱ្យទាបបំផុតតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។ រលកធាតុអាកាស (Blast wave) ពីគ្រាប់បែកនឹងរុញច្រានទៅលើ និងទៅក្រៅ ដូច្នេះការដេកផ្ទាល់នឹងដីជួយកាត់បន្ថយសម្ពាធមកលើរាងកាយ។
• ខ្ទប់ក្បាល និងក៖ ប្រើដៃទាំងពីរខ្ទប់ក្បាល និងក ដើម្បីការពារពីកម្ទេចកម្ទីដែលហោះមក។
• ហើបមាត់បន្តិច៖ ការធ្វើបែបនេះជួយឱ្យសម្ពាធក្នុងត្រចៀក និងសួតរបស់អ្នកមានតុល្យភាពជាមួយសម្ពាធខាងក្រៅ ការពារកុំឱ្យដាច់ក្រដាសត្រចៀក ឬរបួសសួត។
• កុំផ្អែកនឹងជញ្ជាំង៖ រំញ័រពីការផ្ទុះអាចធ្វើឱ្យបាក់ឆ្អឹង ឬរបួសក្នុង ប្រសិនបើអ្នកផ្អែកខ្នងនឹងជញ្ជាំងអគារដែលរងការប៉ះទង្គិច។
២. ការស្វែងរកជម្រកដែលមានសុវត្ថិភាព
ប្រសិនបើអ្នកមានពេលពីរបីនាទីមុនការវាយប្រហារមកដល់៖
• ប្រសិនបើនៅក្នុងអគារ ត្រូវរកបន្ទប់ដែលនៅចំកណ្តាលគេ ដែលមានជញ្ជាំងយ៉ាងតិច ២ ជាន់រាំងចន្លោះអ្នក និងខាងក្រៅអគារ (ដូចជាបន្ទប់ទឹក ឬច្រករបៀង)។
• ចៀសឆ្ងាយពីកញ្ចក់៖ បង្អួចកញ្ចក់គឺជាគ្រោះថ្នាក់បំផុត។ កម្លាំងផ្ទុះនឹងធ្វើឱ្យកញ្ចក់បែកខ្ចាត់ខ្ចាយក្លាយជាអំបែងមុតស្រួច។
• ជម្រកក្រោមដី៖ បន្ទប់ក្រោមដី ឬចំណតរថយន្តក្រោមដីគឺជាកន្លែងដែលមានសុវត្ថិភាពបំផុត។ ប៉ុន្តែត្រូវចៀសវាងអគារចាស់ៗដែលអាចបាក់ស្រុតសង្កត់អ្នក។
• ប្រសិនបើនៅខាងក្រៅ៖ ស្វែងរកប្រឡាយ រណ្តៅ ឬរចនាសម្ព័ន្ធបេតុងក្រាស់ៗ។ កុំ លាក់ខ្លួនក្រោមឡាន ឬជិតស្ថានីយ៍ប្រេងឥន្ធនៈ។
៣. ចៀសវាងតំបន់ដែលមានហានិភ័យខ្ពស់
យន្តហោះប្រយុទ្ធរបស់សៀម គឺពេលនេះវាយប្រហារលើគោលដៅជាក់លាក់។ អ្នកគួរនៅឱ្យឆ្ងាយពី៖
• មូលដ្ឋានយោធានានា នៅឲ្យឆ្ងាយពីរង្វង់ ៥គ.ម និងកន្លែងរ៉ាដាផ្កាយរណប
ប៉ុន្តែបើស្ថិតទៅដល់សភាវៈសង្រ្គាមពិតប្រាកដហើយ សូមនៅឲ្យឆ្ងាយផងដែរពី៖
• ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ៖ ស្ពានធំៗ, រោងចក្រអគ្គិសនី, និងអង់តែនទូរគមនាគមន៍។
• អគាររដ្ឋាភិបាល៖ ក្រសួង ឬទីស្នាក់ការនគរបាល។
• ផ្លូវជាតិធំៗ៖ ដែលយោធាអាចប្រើប្រាស់សម្រាប់ដឹកជញ្ជូន។
៤. ការជម្លៀសខ្លួនជាយុទ្ធសាស្ត្រ
• ធ្វើចលនានៅពេលស្ងប់ស្ងាត់៖ ការវាយប្រហារច្រើនតែមកជាដំណាក់កាល។ ប្រើពេលដែលស្ងាត់ដើម្បីផ្លាស់ទីទៅតំបន់ជនបទ ឬតំបន់ដែលមានសុវត្ថិភាពជាង។
• កុំប្រើភ្លើងនៅពេលយប់៖ ប្រសិនបើអ្នកស្ថិតក្នុងតំបន់សង្គ្រាម កុំប្រើពិល ឬបើកភ្លើងផ្ទះចោល ព្រោះយន្តហោះចម្បាំងមានឧបករណ៍ចាប់កម្ដៅ និងកាមេរ៉ាសំដៅគោលដៅដែលអាចមើលឃើញពន្លឺពីចម្ងាយ។
៥. ការជួយគាំទ្រគ្នាទៅវិញទៅមក (Community Support)
• កុំនៅម្នាក់ឯង៖ ប្រសិនបើអាច គួរនៅជាមួយក្រុមគ្រួសារ ឬអ្នកជិតខាង។ ការនិយាយគ្នា និងការដឹងថាមានអ្នកផ្សេងនៅជាមួយ ជួយកាត់បន្ថយសម្ពាធផ្លូវចិត្តបានយ៉ាងច្រើន។
• ការចែករំលែក៖ ការចែករំលែកអាហារ ទឹក ឬសូម្បីតែពាក្យលើកទឹកចិត្តដល់អ្នកដទៃ នឹងជួយឱ្យអ្នកមានអារម្មណ៍ថាខ្លួនមានតម្លៃ និងមានកម្លាំងចិត្តតស៊ូ។
