ហេតុអ្វី កម្ពុជាពឹងផ្អែកលើតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ(ICJ) ដើម្បីដោះស្រាយវិវាទព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ!

តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (The International Court of Justice) ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅក្នុងខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៤៥ ដោយធម្មនុញ្ញនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ និងបានចាប់ផ្ដើមការងារក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ១៩៤៦ ហើយមានរដ្ឋជាសមាជិកចំនួន១៩៣ មានទីស្នាក់ការនៅក្នុងទីក្រុងឡាអេ ប្រទេសហូឡង់។ នៅក្នុងតុលារការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ មានសមាសភាពចៅក្រមចំនួន១៥នាក់ និងមានអាណត្តិចំនួន៩ឆ្នាំ។ ធម្មនុញ្ញនៃអង្គការសហប្រជាជាតិត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី២៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៤៥ នៅទីក្រុងសាន់ហ្រ្វាន់ស៊ីស្កូ សហរដ្ឋអាមេរិក។

តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ(ICJ) គឺជាអង្គការច្បាប់ដ៏សំខាន់មួយ របស់​អង្គ​ការសហប្រជាជាតិ ដែលមានទីស្នាក់ ការនៅឯវិមានសន្តិភាពទីក្រុង​ឡា​អេ ប្រទេសហូឡង់។

តុលាការ(ICJ)បានដំណើរការសកម្មភាពរបស់ខ្លួន ដោយពឹងផ្អែកតាម​លក្ខន្តិកៈ ដែលជាផ្នែកមួយមិនអាច កាត់ផ្តាច់បាន ពីធម្មនុញ្ញសហ​ប្រជា​ជាតិ។ រដ្ឋទាំងឡាយដែលជាសមាជិករបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ អាច ជាសមាជិកដោយស្វ័យប្រវត្តិរបស់(ICJ)។​

ជាក់ស្តែងប្រទេសកម្ពុជា បានចូលជាសមាជិករបស់អង្គការសហប្រជា​ជាតិ​(UN)នៅថ្ងៃទី១៤ ធ្នូ ១៩៥៥ ទើប កម្ពុជាចូលជាសមាជិកនៃតុលាការ​យុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ហើយកម្ពុជាបានដាក់ពាក្យបណ្តឹង ជាផ្លូវការទៅកាន់​តុលាការនេះ ពីបទដែលប្រទេសថៃបានបំពានយកប្រាសាទព្រះវិហារ ហើយពេលនោះកម្ពុជាបានឈ្នះក្តីដ៏ត្រចេះត្រចង់។ ថ្មីៗនេះ កម្ពុជាក្រុមការដឹកនាំរបស់ សម្តេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភា បានកំពុងរៀបឯកសារដើម្បីប្តឹងទៅតុលាការអន្តរជាតិ ចំពោះសកម្មភាពឈ្លានពានខុសច្បាប់របស់ថៃ នៅតំបន់មុំ២ ខេត្តព្រះវិហារ កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែឧសភាកន្លងទៅ។

តុលាការ(ICJ) មានចៅក្រម១៥នាក់ ចៅក្រមនីមួយៗត្រូវបានបោះឆ្នោត​ជ្រើស​​រើសតាមរយៈមហាសន្តិបាទ (UN General Assembly) និងក្រុម ប្រឹក្សាសន្តិសុខនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ពីបញ្ជីឈ្មោះដែលស្នើរឡើង​ដោយក្រុមប្រជាជាតិ របស់មជ្ឈវិនិច្ឆ័យ (In the permanent of Arbitration)​។

ចៅក្រមនីមួយៗមានអាណត្តិ៩ឆ្នាំ ហើយរយៈពេល៣ឆ្នាំម្តង មានការ​ជ្រើស​​រើសចៅក្រម៥រូប ហើយមិនអាចមានចៅក្រម ២រូបមកពីប្រទេស​តែមួយបានឡើយ។

តុលាការនេះអាចដំណើរការទៅបានលុះត្រាតែមានចៅក្រម ៩រូបចូលរួម ហើយចៅក្រមមិនអាចបំពេញមុខងារជាភ្នាក់ងារច្បាប់ ទីប្រឹក្សាច្បាប់ ឬ​មេធាវីនៅក្នុងរឿងក្តីណាមួយបានឡើយ។ មានតែរដ្ឋទេ ដែលអាចជា ភា​គីឈរនៅចំពោះមុខតុលាការ(ICJ)បាន។ ការវិវាទរឿងឯកជន ឬបុគ្គល​មិនអាចដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅតុ លាការនេះបានឡើយ៕
ដោយ៖ ចិន្តា​ ទីទិ